Damar sertleşmesi (ateroskleroz) nedir?
Damar sertleşmesi, temiz kan taşıyan damarların (arterlerin) çeperi üzerinde yağ ve kireç nedeniyle kalınlaşması (sertleşmesi) - tıkanması olarak tanımlanır. Kalp damarlarındaki sertleşme kalbe giden kan akışını sınırlayabilir. Damar iç çeperinde oluşan yağ ve kireç içerikli bu plaklar, kalp damarlarındaki daralma veya tıkanmalardan sorumludur. Damar sertleşmesi kalp, bacaklar, beyin, böbrek ve diğer organların damarlarını etkileyebilir.
Koroner Arter Hastalığı nedir?
Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen ve temiz kan taşıyan damarların (koroner arterler) daralması veya tıkanmasıdır. Koroner arterler kanın serbestçe akabildiği boş tüpler gibidir. Normalde, koroner arterlerin duvarları pürüzsüz ve elastiktir. Arterlerin iç çeperinin yapısal özellikleri bozulduğunda damar sertleşmesi oluşur, damar kalınlaşır, yağ birikir ve damarın daralmasına neden olan plak oluşur. Plak tabakaları kan akışını kısıtladığı için kalp kasının oksijenlenmesini engeller. Oksijenden zengin kan ile kalp dokusu yeterince beslenemediği zaman göğüs ağrısı (anjina) meydana gelir. Koroner arterlerin aniden tıkanması durumunda kalp kası hasar (kalp krizi) görebilir. Kalp krizi geçirmeden koroner arterlerin görüntülenmesi ve sonrası ileri tedaviler için koroner arterlerin balon ile genişletilmesi (anjiyoplasti) ve stent yerleştirilmesi, koroner bypass ameliyatı, kalp kapağı için girişimsel veya cerrahi müdahaleler kalp hastalıklarında başlıca tanı ve tedavi yöntemlerini oluşturmaktadır.
Anjiyo Nedir ve Nasıl Yapılır?
Anjiyo nedir?
Yukarıdaki bahsi geçen durumlarında, kalp damarlarının görüntülenmesi ve tıkanıklıkların tespiti için yapılan işleme ajiyo denir. Latince Koroner Anjiyografi - Kardiyak Kateterizasyon – Angio olarak isimlendirilir.
Neden yapılır?
1. Kalbi besleyen damar hastalığının, kalp kapak hastalığının veya kalp ana damarı (aort) hastalığının tanısını koymak,
2. Kalp kası işlevini değerlendirmek,
3. İleri tedavi yöntemlerini belirlemek,
Koroner anjiyografi işleminde, kasık veya koldaki atardamara x-ray (röntgen) cihazı yardımı ile radyasyon eşliğinde ince, yumuşak plastik bir kılıf (sheat) yerleştirildikten sonra uzun, plastik ve esnek ince bir boru (kateter) yardımı ile kalbi besleyen atar damarlara ulaşılır. Anjiyo boyası (kontrast madde) damar içerisine enjekte edilerek hareketli görüntü videoları bilgisayara kaydedilir. Diğer işlemler;
İntravasküler Ultrason (IVUS); Koroner damar içinde ultrason ile daha ayrıntılı görüntüler elde edilmesini sağlar,
Optik Koherans Tomografi (OCT); Özel bir ışık kaynağı ile damarın iç çeperi hakkında detaylı bilgiler verir,
Fraksiyonel Akım Rezervi (FFR); Kan akımının özelliğini ölçerek görüntülenen daralmanın ciddiyeti konusunda bilgiler verir.
Anjiyo bir cerrahi işlem midir?
Hayır. Göğüs açılarak yapılmadığından ve herhangi bir yara oluşmadığından dolayı cerrahi işlem olarak kabul edilmemektedir. İşlem süresi ameliyata göre çok daha kısadır.
Anjiyo esnasında uyanık olacak mıyım?
Evet. Eğer tedirginliğiniz varsa hafif bir sakinleştirici verilebilir, ancak tüm işlem sırasında bilinciniz açık olacaktır. Kateterin gireceği bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezik kullanılır.
Anjiyo nerede gerçekleştirilir?
Hastanemiz Anjiyo Laboratuarında yapılmaktadır.
Anjiyo işlemini kim gerçekleştirir?
Kardiyovasküler ekip tarafından yapılmakta, ekip girişimsel kardiyolog, hemşire ve teknisyenlerden oluşmaktadır.
Anjiyo işlem süresi nedir, günümü nasıl planlamalıyım?
Angiyo işlemi normalde 10 dakika sürer, ancak hazırlık ve dinlenme zamanı ile birlikte randevu saatinizden itibaren 3 ila 6 saat sürebilir. El bileğinden yapılırsa yaklaşık 3 saat sonra eve gitmek mümkün olabilir. Ancak hazırlığın hastanede 1 tam gün ve gece geçirilecek gibi yapılması tavsiye edilir.
Anjiyo olası riskleri nelerdir?
Hekimlerimiz yapılacak işlemin gerekçelerini ve olası risklerini anlatacak ve imzalı onamınızı alacaktır. Onamlarımızda tüm detaylar anlatılmaktadır.
Koroner anjiyo kalp-damar hastalığını tedavi ediyor mu?
Hayır. Anjiyo bir görüntüleme ve tanı koyma yöntemidir. Kalp damarlarınızda daralma veya tıkanıklık olup olmadığı konusunda bilgi verir. Ancak anjiyo ile aynı seansta stent yerleştirilerek damarların açılması ve tedavisi yapılabilir.
Anjiyo öncesi hazırlık
Doktorunuz ile önceden tespit edilmiş olan alerjileri görüşün. Kullandığınız ilaçların isimlerini ve dozlarını belirten reçetenizi veya prospektüsleri yanınızda getiriniz.En son yapılan kan testinizi, EKG, akciğer grafisi veya kalp için yapılan diğer tetkiklerinizi yanınızda getiriniz. Önceden yapılmış koroner anjiyografi veya balon anjiyoplasti/stent işlemine ait CD/DVD ve raporunuzu doktorunuzla paylaşınız.
Anjiyoya gelirken neler getirmeli?
- Bir aile üyesinin yanınızda olması gereklidir.
2. Rahat bir kıyafet getiriniz.
3. Değerli eşyalarınızı aile üyenize teslim ediniz, takı takmayınız.
Anjiyo sonrası yapılacaklar
Hastaneden bir yakınınız ile taburcu edilirsiniz.
Kateter giriş yeri bakımı;
Kateter giriş yerinde birkaç gün siyah ve mor renk görülmesi normaldir. Giriş yeri aynı zamanda biraz şişmiş ve pembe olabilir ve giriş yerinde küçük bir yumru (bir fındık büyüklüğünde) olabilir.
1. İşlem sonrası sabah bu bandaj çıkarılabilir. Eğer çıkartılmadıysa duş alırken bu bandaj çekip çıkarılmalıdır.
2. Bandaj çıkarıldıktan sonra küçük bir yara bandı yapıştırılabilir.
3. Sabunlu su ile günde bir kez kateter giriş yerini ovmadan yıkayın.
4. Duştan sonra bu bölgeyi temiz ve kuru tutmaya özen gösterin.
5. Giriş yerine krem, losyon veya merhem uygulamayın.
6. İşlem kasıktan yapıldıysa rahat giysiler ve iç çamaşırı giyin.
Aktivite rehberi
- İğne (kateter) giriş yerinden kanamayı önlemek için işlem sonrası ilk 3 ila 4 gün ıkınmayınız.
- İşlemden sonra bir hafta boyunca havuza, jakuziye, küvete veya denize girmeyiniz.
- Sabahları 5-10 dakika oda içinde yürümenizi öneririz.
- Ağır kaldırmaktan kaçının (10 kg’dan fazla) ve işlemden sonra ilk 5 ila 7 gün boyunca ağır nesneleri itmeyin veya çekmeyin.
- İşlemden sonra 5 gün boyunca yorucu etkinliklere katılmayın (koşu, golf, tenis, bowling).
- Merdivenleri kullanacaksanız yavaş hareketlerle inip çıkmanızı öneririz.
- İşlemden sonra bir hafta içerisinde aktivite düzeyinizi kademeli olarak arttırın.
- Cinsel aktivite konusunda sorunuz varsa doktorunuza danışın.
Araba kullanma
Doktorunuz sizi bu konuda bilgilendirecektir.
İşe dönüş
Koroner anjiyo normal hayatınızı kısıtlamaz. 24-48 saat sonra iş hayatınıza genellikle dönmenize izin verilir. Doktorunuz işe dönüşünüz ile ilgili özel bilgiler sağlayacaktır.
İlaçlar
Eve gitmeden önce doktorunuz ile ilaçları gözden geçirin. İşlem öncesi ilaçlarınızı almaya devam edip etmeyeceğinizi doktorunuza sorun.İşlem sonrası tedavinize yeni ilaçlar eklenebilir. Nasıl kullanacağınızı anladığınızdan emin olun. Sorunuz varsa taburculuk öncesi doktorunuzla konuşun.
Sıvı alımı
İşlem esnasında kullanılan kontrast maddenin vücudunuzdan atılması için 24 saat içinde 8-10 bardak su içmenizi öneririz.
Sağlıklı kalp yaşam programı
Sağlıklı bir kalp için ilaçlarınızı düzenli almak, diyet değişiklikleri yapmak, sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmanız tavsiye edilir.
Takip randevuları
Hastanemizde ayrılmadan önce size yapılan işlemi ve sonuçlarını anlatan bir rapor ve görüntüleri içeren bir CD/DVD teslim edilecektir. Doktorunuz kullanmanız gereken ilaçları tarif edilecektir.